| uludağ üniversitesi gıda mühendisliği bilgisayar ödevi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
TEMEL B
İLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 1
B
İLMENİZ GEREKENLER
Bilgiye nede ihtiyaç duyar
ız?
bilgi, karar vermek için gereklidir.
bilgiye sahip olanlar daha do
Dolay
Verdiğimiz her karar çeşitli bilgilere sahip olmayı gerektirir. Daha iyiğru, daha güvenilir kararlar verebilirler ve dolayısıyla daha başarılı olurlar.ısıyla bilgiyi tarif ederken kullanılabilecek en önemli ölçüt, onun karar verme sürecindeki rolüdür.
Bilgi nedir?
bir karar vermekte anlam ta
do
şıyan, karar vericiye gerektiği zamanda ve gereken biçimde ulaştırılan veğru olan, işlenmiş veriye bilgi denir.
Bilginin önemi birçok nedenle giderek artmaktad
ır, bunlar
i
Bilgi işlem teknolojilerinin gelişmesi, eskisi ile kıyaslanmayacak kadar büyük miktardaki bilgilerişleyebilecek araçlarımızın olmasıdır.
geçirmektedirler çünkü kanal seçene
Seçeneklerin artması, örneğin insanlar bugün eskiye göre televizyon karşısında daha fazla zamanği fazladır.
Sahip olduğumuz seçeneklerin, geçmişte yaşayan insanlara göre çok daha fazla olması
haberdar olabiliyoruz.
bugün dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan insanların yaşama tarzlarından ve tercihlerinden
Bilgiyi
İşlemekte kullandığımız araçlar nelerdir?
İ
ki ana grupta toplanabilir.
•
telekom kitapç
daha geleneksel bir cihazd
Maddi Cihazlar (Maddi cihazlar telefon, radyo, televizyon, bilgisayar gibi cihazlardır. Eskidenık şeklinde illere göre telefon rehberi bastırırdı, bu da bilgi işlemekte başvurulanır. )
•
Kavramsal Araçlar (Dil – Alfabe)
“ bilgi teknolojileri ” derken ifade edilen nedir?
Bilgi i
şlemekte kullanılan maddi cihazlar ile kavramsal araçların tamamına bilgi teknolojileri diyeceğiz.
bilgi nedir?,
bilgi i
şlem sürecinin sonunda elde edilen mamüldür.
Veri nedir?,
bilgi i
şlem sürecinde işlenen malzemedir.
Bilgi
İşlem Adımları nelerdir?
Kaydetme, S
ÖRNEK
Pop müzi
dinledikten sonra, her parçaya bir not verme al
için yapman
ınama, Sıralama, Sınıflandırma, Özetleme, Erişim, Hesaplama, Saklama, Çoğaltma, iletmeği çok sevdiğinizi varsayalım. Geniş bir kaset koleksiyonunuz var. Yeni çıkan kasetleri birkaç defaışkanlığınız olsun. Verdiğiniz notları ileride hatırlayabilmekız gereken nedir?
E
ğer dinlediğiniz parçalara not verme alışkanlığınız varsa, ileride bu notlara erişebilmek için onları
kaydetmeniz gerekir. Bu bir deftere kaydetme
şeklinde olabilir.
Sizce, s
Eri
ınav sonuçlarının internetten öğrenilebilmesi, bilgi işleme sürecinin hangi aşamasıyla ilişkilidir?şme
Bilgisayar, bilgi i
olmasayd
süpermarketler kuramazd
şleme kapasitemizi olağanüstü boyutlarda değiştirmiş ve geliştirmiştir. Eğer bilgisayarları, üniversiteye yerleştirme sınavı büyüklüğünde sınavları örgütleyemez, büyük ölçekliık. Benzer şekilde Türkiye'de Açık Öğretim uygulaması da gerçekleştirilemezdi.
Sizce bir fabrikada bilgisayar kullan
ımını zorunlu kılan en önemli neden ne olabilir?
Çünkü bilgisayar
Tar
i
ın sürekli yinelenen yığın haline dönüşen işlemleri sıkılmadan ve hatasız yapabilmesidir.ım toplumlarında insanların büyük bölümü toprağı işliyorlardı. Sanayi toplumlarında malzemeşlemek ön plana çıktı. Bilgi toplumunda ise işlenen şey, harfler, rakamlar, sesler, görüntüler gibi
sembollerdir.
Toplumsal dönü
şüm aşamaları sırası
Avc
TEMEL B
İLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 2
BUNLARI B
İLİN
Her ne kadar bilgisayarlar
bugüne tüm bilgisayarlar ayn
ın kapasitesi sürekli olarak gelişmekte, boyutları küçülmekteyse de, ilk bilgisayardanı prensiplerle çalışır.
İş
Bilgisayar
lemci, veriler üzerinde işlem yapan birimdir. Bilgisayar işlemcilerinin tanıdıkları rakamlar sadece 0 ve 1 dir.ın bizim kullandığımız ondalık sayı sistemiyle verilmiş olan sayıları işleyebilmesi için, hepsini ikili sayı
sistemine dönü
ştürmesi gerekir.
İş
saklan
lemcinin ne yapacağı ve yapacağı işi hangi verilerin üzerinde yapacağı, ana bellek adı verilen bir birimdeır. Ana belleğe rassal erişimli bellek (İngilizce Random Access Memory terimini oluşturan kelimelerin baş
harflerinden, RAM) ad
ve de
Okunur Bellek teriminden) bir ba
de
ı verilir, işlemci ana belleğin istediği adresine erişebilir, eriştiği adresteki veriyi okuyabilirğiştirebilir. Bilgisayarlarda, RAM dışında ROM kısaltmasıyla adlandırılan (İngilizce Read Only Memory‐ Saltşka bellek daha vardır. ROM işlemci tarafından okunabilir ama ROM'daki verilerğiştirilemez. ROM bilgisayarın işleyişinin temel kurallarının kaydedildiği bir bellektir.
Bilgisayar
Buradaki saat asl
çal
Saatin h
(Hz)
(MHz) saniyede bir milyon darbe ve 1 gigahertz (GHz) saniyede bir milyar darbe demektir.
ın birimlerinin eşgüdümlü çalışabilmesini sağlamak için, her bilgisayarda bir tür saat vardır.(Ek bilgi.ında işlemcinin saat frekansıdır. Örneğin benim bilgisayarımın işlemcisi 3 GigaHertz saat hızındaışıyor.)ızı, bilgisayarın hızını belirleyen en önemli faktördür. Bir saniyede geçekleşen darbe(atım) sayısı Hertzbirimiyle ifade edilir. Hz saniyede 1 darbe anlamına gelir. 1 kilohertz (KHz) saniyede 1000 darbe, 1 megahertz
İş
lemci ve ana bellek, bir arada, bir bilgisayarın temel bileşenlerini meydana getirirler.
Bilgisayarlar
1 kilobayt (KB) yakla
i
di
ın bellekleri de bayt (ingilizce byte) cinsinden ölçülür. Bir bayt bir harf olarak düşünülebilir.şık olarak 1000, 1 MB ise yaklaşık olarak bir milyon bayta karşı gelir.şlemci ile ana bellek arasında sürekli bir veri transferi vardır. Aslında sadece işlemci ile ana bellek arasında değil,ğer çevre birimleri ile işlemci ve ana bellek arasında da sürekli veri transferi gerekir. Söz konusu veri transferleri
veri yolu
adı verilen bağlantılar aracılığıyla sağlanır. Veri yollarının genişliği ve veri transfer hızı, bilgisayarın hızını
etkileyen en önemli faktörlerden biridir.
Komutlar i
hücre adreslerinin de ta
Bilgisayar bile
şlemciyi bellek hücrelerinin adreslerine yönlendirir. Dolayısıyla sadece hücrelerdeki verilerin değil,şınması gerekir. Bu işlem de adres yolu adı verilen bağlantılar aracılığıyla gerçekleştirilir.şenlerinin eşgüdümü (bileşenlerin birbirleriyle uyumlu çalışması) sağlamak için gereken bilgiler de
denetim yolu
RAM’deki
de bir veri bulunur. Kullan
kullanmak üzere saklayabilmesi ve benzeri i
bilgisayar sisteminde bu tür çe
burada i
adı verilen bağlantılar aracılığıyla sağlanır.bilgiler, bilgisayar kapanınca unutulur. Dolayısıyla yeni açılmış bir bilgisayarın RAM'inde ne bir komut, neıcının bilgisayara gerekli komut ve verileri verebilmesi, bu komut ve verileri ilerideşler için, işlemci ve ana bellek dışında çeşitli birimler gerekir. Herşitli birimler bulunur. Söz konusu birimler çeşitli biçimlerde sınıflandırılabilir. Bizşlemci ve ana bellek dışındaki bilgisayar birimlerini üç ana başlık altında inceleyeceğiz:
1
. Kullanıcının bilgisayara komut ve veri girişi yapmasını, bilgisayarın da kullanıcıya uyarı ya da sonuçları
iletmesini sa
ğlayan, giriş‐çıkış birimleri,
2.
3.
Veri, komut ya da sonuçların saklanmasını sağlayan yardımcı bellek birimleri veDiğer Çevre Birimleri.
Giri
ş Çıkış Birimleri, Klavye, Yazıcı, Ekran, Fare
Klavye,
adland
büyük bölümündeki gibi dizilmi
en klasik ve sık kullanılan giriş birimi klavyedir. Klavyenin sol üst köşesindeki karakter F ise klavye F klavye diyeırılır, sol üst köşedeki karakter q ise q klavye diye isimlendirilir. F‐Klavyelerde harfler, Türkiye'de kullanılan daktilolarınştir.
Yaz
bir kerede basar.
i
faturalar
h
mürekkep püskürtmeli olmak üzere farkl
inch) terimini meydana getiren kelimelerin ilk harflerinden) olarak ölçülür. 1200 dpi'li bir yaz
bir çizgiyi 1200 noktadan olu
ıcı, Uzun yıllar boyunca bilgisayarla birlikle satır yazıcı adı verilen bir yazıcı türü kullanıldı. Satır yazıcılar bir satırı dizer veBir başka yazıcı türü nokta vuruşlu yazıcılardır. Nokta vuruşlu yazıcılarda bir sütun halinde dizilmiş olanğnelerin mürekkepli şeride vurması yardımıyla, kâğıt üzerinde noktalar oluşturulur. Örneğin hemen bütün belediyeler,ını nokta vuruşlu yazıcılarla hazırlar. Nokta vuruşlu yazıcılar da son derece sınırlı olanaklara sahiptir. Buna karşılıkızla yaygınlaşan sayfa yazıcılar, kullanıcının istediği her özelliği yazma yeteneğine sahiptir. Sayfa yazıcılar lazer, termal yadaı teknolojiler kullanabilirler. Bir sayfa yazıcının performansı, dpi (İngilizce dot perıcı, bir inç (2.54 cm) uzunluğundaşturur.
Ekran,
ekran
pikselden meydana gelmektedir ve ekran
Ekranlardaki görüntüyü meydana getiren küçük noktalara piksel adı verilir. Günümüzün kişisel bilgisayarlarında birın düşeyde 768, yatayda 1024 dilime ayrılmış olması olağandır. Böyle bir ekran, demek ki, (768x1024=) 786432ın çözünürlüğü 768xl024'tür.
Fare,
bu hareketi bilgisayara aktar
Günümüzde en yaygın kullanılan fare türü olan yol faresi, masanın üzerinde kullanıcı tarafından hareket ettirildikçe,ır. Yaygın olarak dizüstü bilgisayarlarla kullanılan fare türü ise iz topu adını alır.
Yard
ımcı Bellek Birimleri
Bilgisayarda veri ve programlar
ortamlard
ın saklandığı yardımcı bellek ortamlarının önemli bir bölümü, tıpkı ses bantları gibi, manyetikır. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan yardımcı bellek ortamları, sabit diskler, disketler, CD'ler ve DVD'lerdir.
Bunlar
ın dışında büyük miktarlı verileri yedeklemek amacıyla başvurulan teyp ya da kartuş gibi birimler de bulunmaktadır.
Di
ğer Çevre Birimleri Tarayıcılar, Ses kartları, Sayısal Kameralar, Televizyon kartı,Modem
Taray
TEMEL B
İLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 3 BİLGİSAYAR YAZILIMI BUNLARI BİLİN
YAZILIM KAVRAMI
Bilgisayar
Bilgisayara belirli bir i
bilgisayarda çok çe
Yani bir bilgisayar sistemi iki temel bile
ın açılmasının ardından, işlenecek komutların bilgisayarın ana belleğine taşınması gerekir. Bu işi işlemci yapar.şi gerçekleştirmesi için verilen komutlar toplamına program (ya da bilgisayar programı) denir. Herşitli bilgisayar programları kullanılır. Genel olarak bütün bilgisayar programlarının tamamı yazılım olarak adlandırılır.şenden meydana gelir: Donanım ve yazılım.
B
İLGİSAYAR PROGRAMLAMA
Birle
ştirici Diller
Bilgisayarlar
programc
geli
ın bildiği dil makine dilidir. Makine dili ile program yazmak çok zordur. Bu durumu bir nebze olsun kolaylaştırmak içinılar, Bizim sembollerimizle yazılmış olan komutları bilgisayarın anlayacağı dile tercüme eden (çeviren) programlarştirdiler.Bunlara Birleştirici Diller adı verilir.
Birle
sonuçlar
Programlama Dilleri
ştirici dillerde bilgisayarın her işlem adımı için ayrı bir komut yazılması gerekir. Birleştirici dillerde kullanıcı, verilerin ve işlemının belleğin hangi adresine yazıldığı gibi ayrıntıları da bilmek zorundadır.
Bilgisayar program
terimlerden olu
her biri için ayr
hücresinde sakland
ı yazımını daha da kolaylaştırmak amacıyla, kurallarının kullanıcılar tarafından hatırlanması daha kolay olanşan bilgisayar dilleri geliştirildi. Bu dillere programlama dilleri denir. Programlama dillerinde, işlem adımlarınını ayrı komut yazmak yerine, kullanıcı bir tek komut yazıyordu. Ayrıca bilgisayar verilerin belleğin hangiığını kendisi takip ediyordu.
Programlama dilleri
Her
iki genel kategoriye ayrılabilir: Yorumlayıcılar ve derleyiciler.şeyden önce yorumlayıcıların ve derleyicilerinde birer bilgisayar programı olduğu unutulmamalıdır.
Yorumlay
e
Buna kar
program
üzere yollar. Aksi halde hatal
ıcılar, yazdığınız programın komutlarını sırası geldikçe, kullanılan dilin söz dizim kurallarına uygun olup olmadığını denetler,ğer uygunsa komutu birleştirici dile çevirir, işlenmek üzere yollar ve programın izleyen komutuna geçip aynı işlemi tekrarlar.şılık derleyiciler bir programdaki bütün komutları bir kerede okur, önce her birini söz dizim kurallarına göre denetler, eğerın bütün komutları bilgisayar dilinin söz dizim kurallarına uygunsa, program birleştirici dile tercüme eder ve çalıştırılmakı komutlara işaret eden bir mesaj hazırlar ve kullanıcıya iletir.
Yorumlay
programlar
ıcılar ve derleyiciler, kendi bilgisayar dilleri ile yazılmış olan programları bilgisayarın anlayacağı dile tercüme eden bilgisayarıdır.
Bundan sadece 20 y
programlama dili biliyordu. Oysa günümüzde programlama dili kullanmak zorunda olan bilgisayar kullan
ıl kadar önce, neredeyse bütün bilgisayar kullanıcıları aynı zamanda birer programcı idiler. Her biri en az birkaçıcıları son derece sınırlıdır.
PAKET PROGRAMLAR
Paket program, herhangi bir amaç için haz
program
ırlanmış ve bilgisayar konusunda uzmanlık gerekmeden kullanılabilecek olan bilgisayarıdır.
Günümüzde çok farkl
ı özelliklere sahip binlerce paket program geliştirilmiş ve pazarlanmakladır. Hemen her bilgisayar kullanıcısı
birkaç paket program
Diyelim ki bir bilgisayar firmas
piyasaya sürdü. Genellikle program
ı yoğun olarak kullanmaktadır.ı, işletmelerin maliyet muhasebesini desteklemek amacıyla MM adıyla bir program geliştirdi veın ilk biçimi MM 0.1 gibi bir isimle pazarlanır. Programın adındaki 0.1, programın sürümünü
gösterir. Program piyasada pazarlan
Ayn
de
E
ır ve kullanılırken, programı pazarlayan yazılım firması, bir yandan da onu geliştirmeyi sürdürür.ı programı ufak tefek değişikliklerle piyasaya sürerken, bu defa MM 0.2 gibi bir isim kullanır, MM'in yanındaki ifade 0.3, 0.4 gibiğişmeye devam edebilir.ğer programda köklü birtakım değişiklikler olmuş, daha önce olmayan bazı özellikler eklenmiş, daha önce kullanılamayan bazı
donan
eklentilerde MM 1.1, MM 1.2 gibi isimler kullan
Belirli bir problemin çözümünde ya da belirli bir uzmanl
ım birimleri kullanılabilir olmuşsa, genellikle sürüm değişikliği MM 1.0 gibi bir ifadeyle gösterilir. Bundan sonra yapılacak küçükılır. Paket programlar çeşitli biçimlerde sınıflandırılabilir.ık alanının desteklenmesinde kullanılabilecek paket programlara
uygulama yaz
ılımları diyeceğiz.
Bordro programlar
için çok çe
son y
sözlüklere, atlaslara her geçen gün yenileri eklenmektedir. Bütün bu programlar, yukar
uygulama yaz
yard
gerçekle
vard
ı yada proje yönetimi programları, benzer biçimde hekimler için, eczacılar için, stok yönetimi için, muhasebe işlerişitli programlar geliştirilmiştir. Özel mühendislik uygulamalarının hemen her biri için de çeşitli programlar vardır. Özellikleıllarda eğitim amacıyla kullanılabilecek, belirli konuların öğrenimine katkı sağlayan programlar da hızla yaygınlaşmaktadır. Ansiklopedilere,ıdaki tanım çerçevesinde, birerılımı olarak değerlendirilebilir. Günümüzde büyük gazete ve dergilerin hepsi, kitapların çok büyük bölümü bilgisayarımıyla dizilip baskıya hazırlanmaktadır. Bu amaçla masaüstü yayıncılık programları kullanılır. Bilgisayarla grafik çizimiştirmek, fotoğraf ya da film karelerini işlemek amacıyla geliştirilmiş, genellikle profesyonel amaçla kullanılan programlar daır. Çeşitli uygulamaların geliştirilmesi için kullanılan bu tür programları da uygulama yazılımları kategorisinde ele alacağız.
İ
ki
kinci bir paket program kategorisi ise, Farklı uzmanlık alanlarından her kullanıcının gündelik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik,şisel verimliliği artırıcı paket programlara büro yazılımları adını vereceğiz.
Bu kitab
veri taban
ın izleyen ünitelerinde bir bölümünü ayrıntılı olarak inceleyeceğimiz kelime işlemciler, işlem tabloları, sunum programları,ı yönetim sistemleri gibi yazılımlar bu kategoriye girerler. Söz konusu programlar, hemen herkesin çeşitli gündelik ihtiyaçlarını
kar
şılamayı amaçlar. Günümüzde bilgisayar kullanımının en yoğun olduğu alan, bu kategorideki programların kullanımıdır.
İŞ
LETİM SİSTEMLERİ
Bilgisayar
olu
donan
bilgisayarda i
ın en temel yazılımı işletim sistemidir, işletim sistemi çeşitli görevleri üstlenmiş olan çok sayıda küçük programdanşur. Her bilgisayar açıldığında önce işletim sistemi yüklenir. İşletim sisteminin uygun bileşenleri, sırasıyla bilgisayarımının bileşenlerini denetler. Bu denetleme başarıyla tamamlanırsa bilgisayar kullanıma hazır hale gelir. Bu durumdaşletim sistemi çalışmakla ve kullanıcının her hangi bir uyarıda bulunup bulunmadığını her an kontrol etmektedir.
İş
kaynaklar
letim sisteminin temel görevi bilgisayar kaynaklarının yönetimidir. Ana bellek, yardımcı bellek gibi temel bilgisayarının yanı sıra her türlü çevre birimi de, işletim sistemi tarafından yönetilen bilgisayar kaynaklarıdır.
TEMEL B
İLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 4 İŞLETİM SİSTEMİ
İş
düzenleyicidir.
letim Sistemi, kullanıcılar ve bilgisayar sistemini oluşturan tüm donanım ve yazılımlar arasındaki yorumlayıcı ve
İŞ
LETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
Gerçek Zamanl
ı İşletim Sistemleri, Tek Kullanıcı ‐ Tek Görev, Tek Kullanıcı ‐ Çoklu Görev, Çoklu Kullanıcı
Gerçek Zamanl
ı İşletim Sistemleri
Gerçek zamanl
sistemleri kontrol etmek için kullan
ı işletim sistemleri değişik makine birimlerini, bilimsel çalışmalarda kullanılan araç‐gereçleri ve endüstriyelılırlar.
Tek Kullan
ıcı ‐ Tek Görev
Ad
olarak tasar
ından da anlaşılacağı gibi, bu tür bir işletim sistemi, tek bir kullanıcının her defasında tek bir işi yapabilmesine yönelikımlanmıştır. Avuç‐içi bilgisayarların işletim sistemleri bunlara örnek verilebilir.
Tek Kullan
ıcı ‐ Çoklu Görev
Bu i
2000 ve Macintosh i
yerine getirebilir.
internetten bir dosyay
şletim sistemleri, çoğumuzun kullandığı masaüstü ya da dizüstü bilgisayar sistemlerinde kullandığımız türdendir. Windowsşletim sistemi bu türe örnek olarak verilebilir. Bu tür sistemlerde tek bir kullanıcı aynı anda birçok işiÖrneğin bir Windows kullanıcısının MSWord Kelime işlemcisini kullanıp raporunu yazarken, aynı zamandaı indirmesi ve yine bu sırada elektronik postasındaki bir iletinin çıktısını alması mümkündür.
Çoklu Kullan
ıcı
Çoklu kullan
ıcı işletim sistemleri farklı birçok kullanıcının bilgisayarın kaynaklarından aynı anda yararlanmasına olanak tanır.
Unix ve MVS gibi sistemler bu tür çoklu kullan
ıcı işletim sistemlerine örnek olarak verilebilir.
İŞ
İş
ileti
LETİM SİSTEMİNİN TEMEL İŞLEVLERİletim sisteminin temel işlevleri; donanım ve yazılım kaynaklarını yönetmek ve uygulamalarla donanım arasındakişimi düzenlemektir.
İş
letim sisteminin bellek ve saklama yönetimi
Bir bilgisayar sisteminde de
ğişik bellek türlerinden söz edilebilir. Hızlarına göre farklılaşan bu bellek türleri şöyle sıralanabilir:
Yüksek h
biriminin kullan
ızlı önbellek: Diğerlerine göre daha hızlı, daha küçük birimlerle ifade edilen ve hızlı bağlantılarla merkezi işlemımına yönelik olan bellek türüdür.
Ana bellek:
gösterilir.
Bilgisayar sistemindeki temel bellektir ve "megabayt" ölçü birimiyle ifade edilir. Megabayt birimi "MB" olarak
İ
kullan
kincil ya da sanal bellek: İşletim sisteminin kontrolü altında sanal RAM olarak çalışan, uygulama ve verilerin daha sonraılmak üzere saklanmasını sağlayan manyetik saklama ortamlarına verilen isimdir.
İş
aras
letim sistemi, farklı bellek türleri sayesinde değişik işlemlerin gereksinimlerini dengeler ve verilerin mevcut belleklerında düzenli akışını sağlar.
Ayn
i
ı anda birden fazla uygulamanın aksamadan çalışması, programların kaldığı yerden devam etmesi, uygulamaların veşlemlerin birbirini engellememesi, işletim sisteminin bellek ve saklama işlevi ile ilgilidir.
Kullan
ıcı Arayüzü
Kullan
ıcı arayüzü bilgisayar ve kullanıcı arasındaki etkileşimin yapısını oluşturmaktadır. Geçmişte kullanılan metin tabanlı
kullan
i
ıcı arayüzleri günümüzde artık yerini grafik tabanlı arayüzlere bırakmıştır. Apple'ın Macintosh ve Microsoft'un Windowsşletim sistemleri, grafik tabanlı kullanıcı arayüzleri kullanmaları açısından popüler ve en sık kullanılanlar arasındadır.
Sürücü, Dosya ve Klasörler
Sürücü
Bilgisayar sistemindeki tüm veriler ve programlar
Dosyalar da,
, bilgisayarda bulunan, veri ve program dosyalarının saklandığı sabit disk, disket ve CD‐ROM ortamlarıdır.Dosya (file) adı verilen bilgi kümelerinde saklanır.Klasör (Folder) adı verilen dizinlerde saklanırlar.
Dosya Yap
ısı
Sistemde dosyalar ana klasörde, alt klasörlerde veya onlara ait di
ğer alt klasör yapılarında bulunmaktadır. Tüm bu yapıya
Dosya Yap
Bir bilgisayar sisteminde de
uygulama programlar
Dosyalar
Dosyalar
olu
uzant
anlayabiliriz.
ısı diyoruz.ğişik dosya türleri bulunabilir. Bunlar; başlangıç dosyaları, sistem dosyaları, program dosyaları,ını çalıştıran dosyalar, veri dosyaları ve kullanıcı dosyaları olarak sıralanabilir.ın bazı özellikleri bulunur. Örneğin her dosyanın bir adı, bir konumu, uzunluğu ve genellikle bir de uzantısı bulunur.ın uzantıları (extension), dosya isimlerinin sonuna eklenen bir nokta (.) işaretinden sonra gelir ve üç karakterdenşur. Bu uzantı dosyanın türü ve içeriği konusunda hem işletim sistemine, hem de kullanıcıya bilgi verir. Örneğin .exeılı bir dosyanın bir uygulamayı çalıştıran dosya olduğunu veya .bmp uzantılı dosyanın da resim dosyası olduğunu
Masaüstü
Masaüstü, programlar
ın çalıştırıldığı, kısa yolların, belgelerin ve diğer nesnelerin depolandığı yerdir.
Masaüstü,
İlk kurulumda ekranın sol kenarında beş sistem simgesi görülür. Bunlar; Bilgisayarım, Belgelerim, Ağ Bağlantılarım,
İ
olu
görev çubu
nternet Explorer ve Geri Dönüşüm Kutusudur. Bu nesneler genelde işletim sisteminizin kurulumu sırasında otomatik olarakşturulur. Ekranın altında görev çubuğu bulunmaktadır. Görev çubuğu üzerinde; başlat düğmesi, hızlı başlat araç çubuğu,ğu düğmeleri ve durum alanı yer almakladır.
Bilgisayar
Denetim Masas
simgeler bulunur.
Masaüstündeki
birçok uygulaman
farenin sa
ım simgesi tıklandığında sabit diskinizde bulunan sürücüler ve denetim masasının yer aldığı pencere açılır,ında sisteminizi özelleştirmenize veya yapılandırmanıza yardımcı olan iletişim kutularını ve klasörleri içerenBelgelerim simgesi, sistemdeki her kullanıcı için otomatik yaratılan özel bir klasörü göstermektedir. Bu klasör,ın belgeleri kaydetmek için kullanacağı varsayılan konum olarak tasarlanmıştır. Masaüstünde boş bir alandağ tuşunu tıkladığınızda, küçük bir menü açılacaktır Bu menünün elemanlarını kullanarak, masaüstünüzün farklı
görünmesini sa
birlikte inceleyelim.
tarihlerine göre s
ğlayabilir, ayarlarını değiştirebilir ve yeni nesneler oluşturabilirsiniz, Bu menüdeki önemli bazı seçenekleriSimgeleri Yerleştir seçeneği ile Masaüstünde bulunan nesneleri isimlerine, türlerine, boyutlarına veyaıralayabilirsiniz. Simgeleri Diz seçeneği, masaüstünde dağınık duran nesnelerin otomatik olarak sıralanmasını
sa
olu
ğlayacaktır. Yeni seçeneği masaüstüne yeni bir klasör veya kısayol açmanızı sağlar. Herhangi bir klasörü yenişturduğunuzda, işletim sistemi bunu "Yeni Klasör" olarak isimlendirir.
Özellikler seçene
penceresinde Arka Plan, Ekran Koruyucu, Görünüm, Web, Efektler ve Ayarlar seçenekleri bulunur.
Arka Plan
ği, Masaüstü ayarlarınızı değiştirmenize olanak tanır. Özellikleri seçtiğinizde açılan “Görüntü Özellikleri”seçeneği, Masaüstünün zeminini dilediğiniz şekilde görüntülemenizi sağlar.
Ekran Koruyucu
görüntülerin gösterilmesini ve böylece ekran
seçeneği, bilgisayarınızla uzun süre herhangi bir uygulama yapmadığınızda, ekranda değişik hareketliın durağan görüntülerden etkilenmesini önler.
Görünüm
seçeneği ile, Masaüstü zemin rengini, pencerelerin ve diğer nesnelerin renk ve görünümünü değiştirebilirsiniz.
Web
tan
seçeneği, etkin Masaüstünü farklı bir Web sayfası görüntüsü ya da resmini İnternet aracılığı ile değiştirmenize olanakır.
Efektler
olanaklar
640x480, 800x600 ya da 1024x768 piksel çözünürlük kullan
seçeneği, Masaüstünde bulunan simgelerin görünümünü değiştirir. Ayarlar seçeneği ise, değişik ekran çözünürlüğüı sunarak, masaüstü görünümünü değiştirmenizi sağlar. Çözünürlükte kullanılan birim pikseldir ve genel olarakımları yaygındır.
BA
ŞLAT MENÜSÜ
Ba
ula
Ba
istedi
şlat menüsü ile programlarınızın çoğuna, en son kullandığınız belgelerinize ve sıkça kullandığınız İnternet belgelerinizeşabilirsiniz. Bunun yanında, bilgisayarınızda herhangi bir belgeyi aramak, yardım konularına ulaşmak gibi seçenekler deşlat menüsünde bulunmaktadır. Başlat menusunun bir diğer özelliği, çıkış menüsü olmasıdır. Oturumu sonlandırmakğinizde Başlat menüsündeki Bilgisayarı Kapat seçeneğini kullanırsınız.
Ba
şlat menüsünü klavye kısayolu ile açmak için klavyeden Ctrl ve Esc tuş kombinasyonunu kullanabilirsiniz.
GÖREV ÇUBU
ĞU
Görev Çubu
ğu Düğmeleri
Ba
ile çal
bir belgeden di
şlattığınız her program ve açtığınız her klasör Görev çubuğunun orta bölümünde düğme olarak gözükür. Birden fazla belgeıştığınız durumda, açılan her belge için bir düğme göreceksiniz. Bu düğmelere tıklayarak bir programdan diğerine ya dağerine geçebilirsiniz.
Pencereler
pencereler programlar
ın içinde çalıştığı çerçevelerdir
Kenarl
pencerenin büyüklü
ıklar Kenarlıklar bir pencerenin çevresini belirleyen dört sınır çizgisidir. Farenin düğmesini tıklayıp basılı tutarak, çoğuğünü değiştirmek mümkündür.
Ba
ta
şlık Çubuğu Üst kenarlığın hemen altında pencerenin adının yer aldığı bölge başlık çubuğudur. Pencereyi başka bir yereşımak için başlık çubuğuna tıklayıp basılı tutarak hareket ettirebilirsiniz.
Menü Çubu
ğu
Menü çubu
ğu başlık çubuğunun hemen altında yer alır. Program komutlarının çoğuna erişim olanağı tanır.
Araç Çubu
ğu
Araç çubu
Bunlar
ğunda programın yaygın olarak kullandığı komutları fare tıklaması ile çalıştırmaya yönelik bir dizi düğme bulunur.ın çoğu Menü çubuğundaki komutların kısayolları olabilir.
Denetim Menüsü Kutusu
ili
Başlık çubuğunun sol üst köşesinde yer alır. Pencerenin boyutlandırılması ve konumlandırılmasınaşkin komutları içeren menüyü açar.
Kapat Dü
program
ğmesi Başlık çubuğunun sağ üst köşesinde yer alan [X] işaretli karedir. Belge ya da klasörü kapamak ya da birı sonlandırmak için bu işareti tıklamalısınız.
Herhangi bir program penceresini, klasör penceresini ya da ileti
şim kutusunu kapatmanın bir yolu da Alt+F4 tuş
kombinasyonunu kullanmakt
ır.
Pencereler Aras
ında Gezinmek
İş
pencere olarak adland
t
basmakt
letim sistemi aynı anda birden fazla pencereyi açıp çalışmanıza olanak tanır. Bu durumda en üstte duran pencere etkinırılır. Diğer pencerelere geçmek ya da etkin kılmak için istediğiniz pencerenin üzerinde bir yereıklamanız yeterlidir. Pencereler arasında gezinmenin bir diğer yolu da ALT tuşunu basılı tutarak sekme (tab) tuşunaır. Sekme tuşuna basmayı istediğiniz pencere etkin olana dek sürdürürsünüz.
Gezgin (Windows Gezgini)
Gezgin e Ba
diskteki gerekse a
Gezgin, bir pencere ortam
dosya yap
şlat – Programlar – Donatılar – Windows Gezgini kısayolundan ulaşabilirsiniz. Gezgin, bilgisayarda gerek sabitğdaki dosyalan, klasörleri ve programları incelemek, kullanmak ve değiştirmek için Gezginden yararlanırız.ında daha önce öğrenmiş olduğumuz dosya, sürücü ve klasör yapılarını, başka bir deyişle sistemdekiısını görüntülememize ve değişik işlemler yapabilmemize olanak tanır.
Klasör ve Dosya Gruplar
ını Taşımak veya Kopyalamak
Birden fazla klasörü veya dosyay
Bunlardan biri, istedi
veya dosyay
ı aynı anda başka bir yere taşımak veya kopyalamak için değişik işlemler yapabilirsiniz.ğiniz ilk klasör veya dosyayı fare ile bir kez tıklayarak seçtikten sonra, daha sonra istediğiniz her bir klasörı tıklamadan önce Ctrl tuşuna basmaktır, istediğiniz nesneleri seçtikten sonra herhangi birinin üzerinde sağ
t
ıklayarak sürükleyin ve istediğiniz klasörün üzerine bırakıp açılan menüden taşı yada kopyala komutunu verin.
Yeni Program Eklemek ve Kald
ırmak
Sisteme yeni bir program eklemek istedi
sistemde bulunan herhangi bir program
Bunun için Denetim Masas
ğimizde Başlat‐Ayarlar‐Denetim Masası menüsünden yararlanırız. Aynı şekilde,ı kaldırmak, değiştirmek veya onarmak istediğimizde yine bu menüyü kullanırız.ındaki Program Ekle/Kaldır seçeneğini kullanmanız gerekir.
Yazd
ırmak
İş
Yazd
Bir di
menüden Yazd
letim Sisteminde herhangi bir belgeyi yazdırmak için değişik yolları kullanabilirsiniz. Bunlardan ilki, bir programın içindekiır komutudur. Örneğin Kelime İşlemci programı içinde Dosya menüsünden Yazdır komutu ile belgenizi yazdırabilirsiniz.ğer yol, Masaüstündeki veya Gezgin penceresindeki herhangi bir belgenin üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayıp, açılanır komutunu seçmektir.
Yaz
ı Tiplerini Yüklemek ve Kullanmak
İş
ekleyebilir, var olan yaz
program ve yaz
Sisteminizde bulunan yaz
letim Sistemini kurduğunuzda birçok yazı tipi sisteminize otomatik olarak yüklenecektir. Ayrıca, sisteminize yeni yazıtipleriı tiplerini silebilirsiniz. Sisteminizde bulunan yazıtiplerine ek olarak, sonradan yüklediğiniz birçokıcılar sayesinde sisteminize ek yazıtipleri de yüklenebilir.ıtiplerini görüntülemek için Denetim Masası menüsünü açmanız gerekir. Denetim Masası
menüsünde Yaz
ıtipleri seçeneğini tıkladığınızda, sisteminizde bulunan yazıtipleri ayrı bir pencere içinde görüntülenecektir.
İş
Gezgini penceresinde, yükleyece
bunlar
yüklemeyi otomatik olarak güncelle
Yaz
Yaz
letim sistemi, yeni yazıtiplerini kolayca ekleyip silebilmenize olanak tanır. Yeni bir yazıtipi yüklemenin kolay yolu, Windowsğiniz yazıtipi kaynağından (örneğin bir disket veya CD'den) istediğiniz yazıtiplerini seçerek,ı Yazıtipleri klasörüne taşımanızdır. Yazıtipleri Windows klasörünün altındaki fonts klasöründe depolanır. Windows buştirir ve böylece uygulamalarınız yeni yazıtiplerini tanır.ıtipi yüklemenin bir diğer yolu da, Denetim Masasından Yazıtipleri klasörünü açıp, buradaki Dosya menüsünden Yeniıtipi Ekle komutunu seçmektir.
TEMEL B
İLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 5 BÜRO YAZILIMLARINDA ORTAK ÖGELER
YAZILIM AÇMAK VE KAPATMAK
Herhangi bir yaz
menüsünden istenilen yaz
Herhangi bir büro yaz
dosyadan da ç
Herhangi bir yaz
• büro yaz
ılımı açmak için Başlat düğmesi tıklandıktan sonra ortaya çıkan Programlar seçeneğinin gösterdiği programılımın üzerine tıklamak yeterlidir.ılımı açıldığında hem program penceresi hem de dosya penceresi açılır. Ayrı ayrı kapatılabilecekleri gibi yalnızcaıkılabilir.ılımı ya da dosyayı kapatmak için;ılımı açıldığında ekranın sağ üst köşesinde alt alta 2 tane kapama düğmesi [X] vardır. Üstteki düğme programı
kapat
• Dosyay
ır. Alttaki düğme ise açık olan dosyayı kapatır.ı kapatmak için Dosya menüsünden kapat, programdan çıkmak için Dosya menüsünden çıkış seçilmelidir.
ORTAK ÖGELER
Ortak ö
yaz
ğeler: Dosya açmak, kapatmak, kopyalamak, yapıştırmak, son yapılanı geri almak, yazı tipini değiştirmek gibi hemen her büroılımında bulunan işlevler ve özelliklerdir.
Ş
imdi bu ortak öğeleri; menüler, araç çubukları, kısa yollar ve uygulamalar başlıkları altında inceleyeceğiz.
Menüler
Hemen her yaz
toplanm
ılımda komutlar Dosya, Düzen, Gölünüm, Ekle, Biçim, Araçlar, Pencere ve Yardım adlı menüler altındaışlardır.
Dosya menüsü Yeni – Aç
‐ Kapat ‐ Kaydet ‐ Yeni Adla Kaydet ‐ Sayfa Yapısı ‐ Yazdır ‐ Çıkış
Düzen Menüsü Geri Al
– Kes – Kopyala – Yapıştır ‐ Tümünü Seç ‐ Bul – Değiştir ‐ Git
Pano Uygulamas
dosyada üretilen bir unsurun ayn
ı dosya, klasör ya da dosya unsuru taşımada ve kopyalamada yararlanılan kullanışlı bir uygulamadır. Özellikle birı tür ya da farklı yazılımlarda üretilmiş dosyalara eklenmesinde büyük kolaylık sağlar.
Görünüm Menüsü Araç Çubuklar
Ekle Menüsü Resim, Nesne
Biçim Menüsü Karakter, Paragraf, Maddelendirme ve numaraland
Araçlar Menüsü Sözlük Denetimi
Pencere menüsü
ayarlamam
eri
ı ‐ Yakınlaştırırma, aynı anda açık olan farklı dosyalara kolay ulaşmamızı, dosya ya da program, pencerelerini istediğimiz gibiızı kolaylaştıran komutları içerir. Bu menünün bize sağladığı en önemli kolaylık aynı anda açık olan farklı dosyalara kolayşebilmektir. Örneğin, bir dosyadaki bir nesneyi bir diğerine kopyalamak ya da taşımak gibi işlemleri kolaylaştırır.
Yard
komutlar
ayr
ım menüsü, o an yaptığımız işe ya da genel olarak yazılımın kullanımına ilişkin destek bilgilere ulaşmamıza yardımcı olanı içerir. Bu menünün içeriğini ve yazılımları kullanırken nasıl yardım alabileceğimizi bu ünitenin ilerleyen bölümlerindeıntılı biçimde inceleyeceğiz.
Araç Çubuklar
ı
Standart Araç Çubu
Biçimlendirme Araç Çubu
ğuğu
Yüzer konum, araç çubuklar
olmay
ının ekranda menülerin hemen altında ya da yazılım penceresinin kenarlarında sabitlenmiş durumdaıp, pencere içinde istenilen yere taşınabilir konumda olmasıdır.
Çizim araç çubu
ğu
K
ısa Yollar
Uygulamalar
Yaz
Olu
için öncelikle onu seçmemiz gerekir. Seçme i
1. seçmek istedi
2. ya da hücreyi aktif hale getirdikten sonra
3. Shift tu
4. yön tu
ılımlarda, menüler, araç çubukları ve kısa yollar dışında da bazı ortak öğeler vardır.şturduğumuz dosyalardaki bir ya da birden fazla karakterde, metinde, hücrede, alanda, nesnede, çizimde, şekilde, resimde değişiklik yapabilmekşlemini klavye ve fare yardımıyla yapabiliriz. Klavye ile;ğimiz karakter serisinin başına imleci getiririzşunu basılı tutarakşları aracılığıyla istediğimiz kadar karakteri ya da hücreyi seçebiliriz.
Fare ile de benzer biçimde;
1. seçmek istedi
2. ya da hücreyi aktif hale getirdikten sonra
3. farenin sol tu
4. fareyi sa
istedi
anla
ğimiz karakter serisinin başına imleci getiririzşunu basılı tutarakğa sola, yukarı aşağı kaydırdığımızdağimiz kadar karakteri ya da hücreyi seçebiliriz. Bir karakter ya da hücrenin seçili olduğu dolgu renginin ve karakter renginin değişmesi ileşılabilir.
Benzer biçimde sunum ya da çizim programlar
ında seçilmek istenen birden fazla nesne kolaylıkla seçilebilir. Bunun için;
1. Olabildi
2. Sol tu
3. Bu s
4. Bu sanal dikdörtgen seçilmek istenen tüm nesneleri içine alacak biçimde büyütülür
5. Farenin sol tu
Bu kare ve çizgiler nesnelerin seçildi
üzerine t
Shift bas
ğince üstte bir noktaya imleç getirilirş basılı tutularak fare kaydırılırırada ortaya kesikli çizgilerden oluşan sanal bir dikdörtgen çıkarşu bırakıldığında nesnelerin kenarında küçük kareler ya da etrafında kesik çizgiler oluşurğini gösterir. Herhangi bir nesne üzerine bir kez tıklandığında da nesne seçilmiş olur. Ancak ikinci bir nesneıklandığında daha önce seçilen nesne seçili olma konumundan çıkar. Eğer iki ya da Saha fazla nesnenin aynı anda seçili olması isteniyorsaılı iken nesneler üzerine tıklanabilir. Böylece nesneler seçilebilir ya da seçili olma konumundan çıkarlar.
Özel Görünümlü Yaz
metinler eklemek için WordArt ad
seçene
Olu
komutundan Küçük Resim seçene
ılar (WordArt) eklemek de ortak uygulamalardan biridir. Herhangi bir yazılıma farklı renk ve boyut gibi özelliklere sahipı verilen bir yan uygulama programından yararlanılır. Bunun için; Ekle Menüsündeki Resim komutundan WordArtğine ya da Çizim Araç Çubuğu 'ndan WordArt düğmesine tıklanır.şturduğumuz dosyalara özel görünümlü yazıların yanı sıra hazır küçük resimler (cliparts) de ekleyebiliriz. Bunun için; Ekle Menüsündeki Resimğine ya da Çizim Araç Çubuğu'ndan Küçük Resim düğmesine tıklanır .
YARDIM ALMAK
Bazen hiç bilmedi
ihtiyaç duyabiliriz. Daha karma
Yard
Yard
1. Yard
2. Standart araç çubu
3. Klavyenin F1 tu
Yard
programlar
ÜN
Bilgisayarlarda mektup, rapor, ödev, günlük, makale k
İTE 6 KELİME İŞLEMCİLER ÖZETısaca her tür metni yaratmamıza yardımcı olan yazılımlara kelime işlemciler
ad
ı verilir.
Kelime i
kolayla
şlemciler, bilgisayar ortamında metin yaratma, düzeltme, biçimlendirme, saklama ve kağıt üzerine yazdırma işlemleriniştıran yazılımlardır.
Sayfa,
kelime işlemci programlarında metinlerin yazıldığı ve düzenlendiği alandır.
Paragraf
Bilgisayarlar en küçük birim olan
, Enter düğmesi tuşlandığında tamamlanan yazı bütünüdür.karakterleri tanır.
Karakter
, metni oluşturan harf, rakam, sembol ve boşluklardır.
kelime i
şlemci programlarının ortak özellikleri şunlardır:
Daha sonra kullanmak amacıyla belgeleri saklama
Metin ekleme ve silme
Arama ve değiştirme
Metni kopyalama ve başka yere aktarma
Kelime kaydırma
Karakter ve görünüm değiştirme
Sağa sola dayalı
Otomatik altbilgi, üstbilgi ve sayfalandırma
Başka bir kelime işlemcide hazırlanan metni eklemek
Kelimelerin yazılışını denetleme ve düzeltme
Grafik eklemeye izin verme
Posta ekleme
Klasör ve içindekiler sayfası oluşturma
Metni kağıda dökmeden önce ekranda izleme
Stil oluşturma
Anlat
az üç tane üstünlü
ılan özelliklerini de dikkate alarak, metin oluşturmak için kelime işlemci yazılımları kullanmanın daktilo kullanmaya göre enğünü sıralayınız.
1. Daktilo ka
2. Kelime i
3. Kelime i
ğıt üzerine yazar, bilgisayar bellekte saklar.şlemciler aynı metni yeniden yazmadan kolayca değişiklik yapmamızı sağlar.şlemciler grafik ve resim gibi farklı unsurları metin içine yerleştirmemize yardımcı olur.
Bu ünitede yaln
komutlar
Dosya menüsü
ızca Word’e özgü menü seçenekleri tanıtılmaktadır. Daha önce açıklanan Aç, Kapat, Kes, Kopyala, Yapıştır türüın açıklamalarına yer verilmemiştir. Word’e özgü menü ve düğmelerden de yalnızca en sık kullanılanlar tanıtılmıştır.içinde, diğer programlardan farklı olarak “Web Sayfası Olarak Kaydet” ve “Gönder” komutları dikkati çekmektedir.
Web Sayfas
olarak saklamam
göndermemizi sa
ı Olarak Kaydet komutu, yaratttığımız bir belgeyi bir kelime işlemci belge (doc) olarak değil de, bir Web sayfası (html)ızı sağlar. Gönder ise, yarattığımız belgeyi bir elektronik posta, bu tür bir postaya ek ya da fax olarak bir başkasınağlar.
Düzen menüsü
i
edilerek metnin eski durumuna dönmesini sa
içindeki komutların hemen hemen tamamını Büro Yazılımlarında Ortak Öğeler ünitesinde işlemiştik. O ünitedeşlenenler dışında “Temizle” komutu dikkati çekmektedir. Temizle komutu, seçili metinlere uygulanan tüm stil ya da biçimlerin iptalğlar.
Görünüm menüsü
içinde Araç Çubukları ve Yakınlaştır dışında dosyayı ekranda, normal, Web sayfası biçiminde, yazıcıdan çıkacağı
gibi ya da anahatlar biçimlerinde görünmesini sa
ğlayan komutlar yer alır.
Ekle menüsü
içinde ise “Sayfa Numarası”, “Dipnot” ve “Metin Kutusu” komutları dikkat çekmektedir. Her iki komut da aynı adları
ta
ise belgeye dipnot ve belge sonuna ekleyece
yazmam
Ancak
iniz me
şıyan iletişim kutuları açar. Sayfa Numarası iletişim kutusu belgeye sayfa numarası vermemize yardımcı olur. Dipnot iletişim kutusuğimiz sonnotları yerleştirmemize yardımcı olur. Metin Kutusu, aslında içine metinıza yardımcı olan bir çizim unsurudur. “Kelime işlemcide neden bir metin kutusuna ihtiyaçolsun ki?” diye düşünebilirsiniz.
Biçim
içerir.
seçene
“Büyü
Araçla
Ancak
yararla
kutusu
“Hece
belirle
Tablo
Bunlar
ekleme
tablo y
da tab
Bu me
dü
“Kenar
bulunm
ğme
Bir me
Araçla
Belgen
zaman zaman
etinler ekleme
menüsü
Büro Yaz
eklerinin yan
, yazdılımlaı
k/Küçük Harf
ar menüsü
kelime i
an
undan istedi
leme”dir.
, söşlemcırız. Dil komğiHec
memize yard
ı
menüsü
r aras
emize yard
yaratabiliriz. E
lo içindeki sat
enülerin yan
elerin d
rl
maktad
, yazdında özeımı sışındaık”, “Tablo Eır.
etnin dilbilgisi
ar menüsü alt
ı
nize resim ekle
n, düz akarak
ek isteriz. Met
d
ar
s
De
zcük denetim
cileri kullanma
mutuna t
ığımız metninında Ortak Öıra metin düğiştir” ve “ıkladığ
miz dili seçere
celeme
komut
ı
d
ellikle “Ekle” v
c
Ekle seçene
t
s
Word progra
Ekle” ve “Sütu
mcı olan heceığımız metneı olan Tabloğiyırları, sütunlaıra Standart v
i kurallar
ına u
ndaki Dilbilgis
emek için Ekle
gelen metinle
tin kutusu bu
n çe
Ö
zenlemede s
şitli bölümğeler ünitesiı
Stil” komutlar
i yapmam
aya yeni ba
ızı sşla
ğ
ek metnimizi
tu, metni yaza
eleme ileti
e tablo ekleme
e “Sil” en s
Ekleme ileti
yle, ayr
ar
ve Biçimlendir
m
nlar” dü
ımızda ortayşimık kşiıca, yarı, hücreleri sına özgü bağmele
uygun yaz
ılıp y
si ve Yaz
ım ko
e Menüsünden
erin aras
konuda büyü
mlerine, parag
inde gördü
k yararland
ına, fağümığı
r
sa
ayanlar olarak
a ç
bu dilde yazab
rken, sat
m kutusunun o
emize ve bu ta
kullan
m kutusu görü
rat
silmeye yarar.
rme araç çubu
z
eri bulunmakt
ını da içermeğlayan Yazımıkan menüır sonılan seçeılmış bir tabı düğmeler b
yaz
ılmadığını
omutunu kulla
n Resim komu
arkl
k kolayl
ı biçim veık sağ
graflar
müz Karakter,
ına ve s
ı
ektedir.
m ve Dilbilgisi
k, bunlar aras
mız “Kenarlıkı
den
Dili Ayarl
biliriz. Dil kom
nlar
ortaya ç
ında kelimıkması
ablolar
eneklerdir.
ı düzenEk
ünür. Bu kutu
bloya sat
uklar
bulunmaktad
tad
ır, süında da Bırır. Benzer b
n denetlenme
an
ırız.
utunu veririz. E
özellikte, kola
lar.
ayfalar
ına değ
, Paragraf, Ma
klar ve Gölgele
komutunun y
nda en s
ık “D
la
mutuyla ortaya
melerin bölünm
n
nlememize ya
seçeneğiniı sağlar.
kle
u arac
ütun ya da hüc
Büro Yaz
r. Örne
biçimde Biçim
seçeneği veılığıyla isılımlarğin, Wo
esi için hangi
Ekledi
ğiniz me
ayca sayfada i
ğ
addelendirme
endirme”, “Sü
yan
il” ve “Sözcük
seçmemiz ger
a ç
mesine izin ve
rd
e sonras
stedi
cre ekleyebilir
r
ord program
mlendir araç çu
işik biçimler vı sıra birçoıkan menüdımcı olan koında Tğimiz sayında Ortak Öın
menüyü ve k
etni çift t
ıkladı
istedi
vermemizi sa
ğiniz yerğ
e ve Numarala
ütunlar”, “Sekm
k arac
k Say
rekir. Ortaya ç
deki di
erip vermeyec
omutlar
Tablo t
ı
riz.
ı çalıştırı‐mı” komğer birı ve seıklandıda sütun ve sSil seçeneğ
Ö
nda Standart
ubu
ğeler ünitesinğunda ise
komutu kullan
ı
ğınızda resim
re yerle
ştirebi
ğ
and
meler”,
ran komutlar
layan seçeneırmaı
mutlar
ç
ındanıkan Dil iletiş
seçenek de
ce
eçenekleri içer
ğimizi
ğ
sat
ında, metneırdan oluşa
ğ
nde gördü
araç çubu
“Stil” alan
i ise bir tabloğümğunı
n
ırız?
araç çubu
ğu
lece
ğ
ekleri
içerir.
im
rir.
tablo
an bir
oyu, ya
müz
na
aç
ılır.
İş
Bir kez girilmi
oldu
lem tablolarındaki hesaplamalar ve işlemler, formül ve fonksiyonlar aracığı ile yapılır.ş ve çeşitli hesaplamalar ya da işlemler yapılmış olan rakamların herhangi birinde değişiklikğunda, işlem tabloları tüm hesaplama ve işlemleri bu değişiklik doğrultusunda kendiliğinden
güncelle
ştirir. İşlem tablolarının kendiliğinden güncelleme özelliği, bize ‘eğer’ türü sorular sorma olanağı
verir. Ba
olmam
kar
etmemizede yard
şka bir değişle, geçmişte farklı davranılsaydı nasıl bir sonuçla karşılaşılabileceğine ilişkin bilgi sahibiızı – ne olurdu? sorusunu cevaplamamızı sağlar. Benzer biçimde vereceğimiz kararlara ya daşılaşabileceğimiz durumlara bağlı olarak ileride ne tür sonuçlarla karşılaşabileceğimizi tahminımcı olur.
İş
lem tablolarının genel özellikleri sayısal verileri;
Sunmak,
Yorumlamaya yardımcı olmak,
Karmaşık hesaplamalar ve işlemler yapmak,
Değişiklikleri kendiliğinden güncellemek ve
Biçiminde s
Excel de yeni açt
sayfalar
sayfas
say
harfinden ba
sütunun ismini gösterir. Çal
bulunur. Her sat
hücre denir. Hücreler ait olduklar
adland
16777216 adet hücre bulunur. Çal
gelir. Kullan
sayfa sekmesi ba
yeniden adland
‘eğer’ türü sorular sormaya olanak tanımakıralanabilir.ığımız veya üzerinde çalıştığımız belgeye çalışma kitabı denir. Çalışma kitabı çalışmaından oluşur. Excel de yeni bir belge yani çalışma kitabı açtığınızda otomatik olarak 3 adet çalışmaı oluşur. Çalışma sayfalarının sayısı ihtiyaca göre artırılıp azaltılabilir. Bir çalışma kitabındaki sayfaısının artırımı bilgisayarınızın kapasitesiyle (RAM miktarıyla) orantılıdır. Excel çalışma sayfasında Aşlayarak IV harfine kadar devam eden toplam 256 sütun bulunur. Her sütunun üstündeki harf oışma sayfası üzerinde 1 den başlayarak devam eden toplam 65536 adet satırırın başındaki rakam satır numarasını temsil eder. Satır ve sütunların kesişme noktalarınaı sütun harfi ile satır numarasının birleşiminden oluşan bir isimleırılırlar. Örneğin A1 gibi. Bir hücre içine en fazla 32767 karakter yazılabilir. Bir çalışma sayfasındaışma sayfalarının isimleri standart olarak sayfa1, sayfa2, sayfa3 şeklindeıma göre daha açıklayıcı olması için çalışma sayfalarının isimleri değiştirilebilir. İsmi değiştirilecekşlığına çift tıklanır ve isim düzenlenebilir hale gelir, ya da sayfa sekmesine sağ tıklanıpır seçilir.
İş
lem tablolarında hücrelere üç ayrı tipte veri girilebilir. Bunlar; değerler, etiketler ve formüllerdir.
De
Etiketler ise hücrelere girilen metinlerdir. Örne
tablonuzun bölümlerine verdi
Formüller = i
anlar (= ile ba
formülü yazd
için birçok fonksiyonu bünyesinde bar
hücrelerindeki verileri toplayal
için TOPLA fonksiyonunu kullan
i
yazar
Gördü
=(A3+A4+A5+A6+A7+A8)*5 formülü yerine =TOPLA(A3:A8)*5 yazabiliriz.
Excel de aritmetik i
i
bölme, en son toplama ve ç
yazsayd
Formülünüzde ko
hücresindeki de
yaz.
ğerler hücrelere girilen sayısal ifadelerdir, rakam, tarih, saat gibi.ğin, oluşturduğunuz tabloya verdiğiniz başlık ya dağiniz isimler ör. Aylar, dolar kuru, değişim oranı gibi isimler birer etikettir.şleci ile başlar, yani hücreye =A3+D2 ifadesini yazdığınızda Excel bunun bir formül olduğunuşladığı için) ve burada A3 hücresindeki veri ile D2 hücresindeki veriyi toplayarak sonucuığınız hücrede gösterir. Excel formülleri kısaltmak ve hesaplamaları daha kolay yapabilmemizındırır. Örneğin A3 hücresinden başlayarak A4,A5,A6,A7,A8,A9,A10ım, fonksiyon kullanarak bu toplama işlemini gerçekleştirirsek toplama işlemiırız yani =TOPLA(A3:A10) şeklinde yazarız, burada : (aralık belirleme başvuruşleci) hücre aralığını belirler. Örneğin A7 hücresini işleme dahil etmezsek o zaman formülü şu şekildeız =TOPLA(A3:A6;A8:A10) burada ; ayırma işlecini kullandığımıza dikkat edin.ğünüz gibi fonksiyonlar ve matematiksel işlemler bir arada kullanılabilir. Örneğinşlemlerde öncelik sırasına dikkat edilmelidir. Bu sıralama şöyledir. Parantez içindekişlemler önceliklidir. Önce parantez içindeki işlemler yapılır sonra varsa üs alma işlemleri, sonra çarpma veıkarma işlemleri yapılır. Ör. =5*4+2 işleminin sonucu 22 dir. Bu formülü şöyleık =5*(4+2) sonuç 30 olur. Parantez kullanımına dikkat edin.şul belirtebilirsiniz. Ör. =EĞER(B5>=50;”GEÇTİ”;”KALDI”) bu formülü şöyle okuruz. Eğer B5ğer 50 den büyük ya da eşitse fonksiyonu girdiğim hücreye GEÇTİ yaz, aksi takdirde KALDI
Excel Araç Çubuklar
ı ve düğmelerin işlevleri
Excel de i
Matematik ve Trigonometri,
Ba
şlem yapmak için 200 den fazla fonksiyon kullanılabilir. Bu fonksiyonlar Finansal, Tarih ve Saat,İstatistiksel, Arama ve Başvuru, Veritabanı, Metin, Mantıksal ile Bilgişlıkları altında toplanmıştır.
Finansal kategorisinde FA
yap
Tarih ve Saat kategorisinde, BUGÜN, HAFTANINGÜNÜ, TAR
ba
Matematik ve Trigonometri kategorisinde, TOPLA, ÇARPIM gibi temel matematik,
LOG, LN, ÜS gibi logaritma, P
gerekli;
İZ ORANI, AZALANBAKİYE, DEVRESEL ÖDEME gibi çeşitli mali işlemlerin kolayılmasını sağlayacak;İHSAYISI, SAAT gibi işlem tablomuzda zamanağlı çeşitli hesaplamaları kolaylaştıran;İ, SİN, COS gibi trigonometri işlemleri için
İ
DOT, E
Arama ve Ba
tablolar
Veritaban
Metin kategorisinde, METNEÇEV
yap
Mant
sa
Bilgi kategorisi, HÜCRE, ISHATA, NA gibi hesaplamalar öncesinde ya da sonunda hücrelerdeki verilere ili
bilgileri göstermede kullan
statistiksel kategorisinde, ORTALAMA ve VAR gibi basit istatistiksel hesaplamalardan⁄İM, STHYX gibi karmaşık hesaplamalara kadar farklı istatistiksel işlemleri kolaylaştıran;şvuru kategorisinde, ADRES, ARA, DÜŞEYARA, İNDİS gibi çok sayıda veri içeren işlemında özel değerleri arama ve karşılaştırma işlemlerini basitleştiren;ı kategorisinde, DVAR, DSTDERP, DCOUNT gibi veritabanı işlemleri için gerekli;İR, LİRA, UZUNLUK gibi etiket türü verileri düzenleme, çevirme işlemlerinılmasını sağlayan;ıksal kategorisinde, EĞER, VE, YADA, DEGİL gibi işlem tablosunda belirli bir koşulun sağlanıpğlanmadığını denetlemeye yarayan;şkinılan fonksiyonları içerir.
İş
yap
leçler, bir formülün öğeleri üzerinde yapmak istediğiniz hesaplama türünü belirtir. Hesaplamalarınıldığı varsayılan bir sıra vardır ancak bu sırayı parantezleri kullanarak değiştirebilirsiniz.
Aritmetik i
şleçler
Toplama, ç
matematiksel i
ıkarma veya çarpma gibi temelşlemleri yapmak için; sayıları
birle
a
Aritmetik i
+ (art
– (eksi i
Olumsuzlama
3–1
–1
* (y
/ (ileri e
% (yüzde i
^ (
ştirmek ve sayısal sonuçlar üretmek için,şağıdaki aritmetik işleçleri kullanın.şleç Anlamı Örnekı işareti) Toplama 3+3şareti) Çıkarmaıldız işareti) Çarpma 3*3ğri çizgi) Bölme 3/3şareti) Yüzde % 20şapka işareti) Üs 3^2
Kar
şılaştırma işleçleri
A
şağıdaki işleçlerle iki değeri karşılaştırabilirsiniz.
İ
kar
(DO
Kar
= (e
> (büyüktür i
< (küçüktür i
>= (büyüktür veya e
i
Büyüktür veya
e
A1>=B1
<= (küçüktür veya e
i
Küçüktür veya
e
A1<=B1
<> (e
Metin birle
Bir ya da daha çok metin serisini bir araya getirerek veya birle
ve i
Metin i
& (ve imi) Bir sürekli metin de
Ba
Hesaplamalar için hücre aral
Ba
: (iki nokta üst
üste)
ki değer, bu işleçler kullanılarakşılaştırıldığında, sonuç mantıksal bir değerdirĞRU veya YANLIŞ).şılaştırma işleci Anlamı Örnekşit işareti) Eşittir A1=B1şareti) Büyüktür A1>B1şareti) Küçüktür A1 şittirşareti)şittirşittirşareti)şittirşit değildir işareti) Eşit değildir A1<>B1ştirme işleciştirerek tek bir metin parçası elde etmek içinşareti (&) kullanın.şleci Anlamı Örnekğeri vermek için, iki değeri bağlar veya art arda ekler("Kızıl"&"ırmak")şvuru işleçleriıklarını aşağıdaki işleçlerle birleştirin.şvuru işleci Anlamı Örnek
İ
üzere, bir ba
B5:B15
, (virgül) Birden çok ba
(bo
operatörü
B7:D7 C6:C8
İTE 8 ÖZET
Bilimsel ara
kadar önemli oldu
ştırmalar sonunda ortaya konan bulgular, iletilerin aktarılmasında görsellerin kullanılmasının neğunu işaret etmektedir. Görseller değişik iletileri aktarmakta kullandığımız, her türlü
çizim, grafik,
GÖRSEL OKURYAZARLIK
şekil, resim vb. araçlardır.
Görsellerin iletilerin aktar
referanslar yüklemesidir.
ılmasında oynadıkları en önemli rol, iletilere, fikirlere somut anlamlar,
Trafik i
üstlenmi
düzeyde okuryazar olman
Geçmi
Ancak günümüzde s
şaretleri, trafiğin düzenli ve sağlıklı akması konusunda günlük yaşamımızda önemli bir rolştir. Herhangi bir trafik işaretini görüp, doğru iletiyi algılayabilmeniz, görseller konusunda belirli birızı gerektirebilir.şte “okuryazarlık” terimi sadece okuma‐yazma becerisi ile ilişkilendirilmekteydi.ıkça kullanılmaya başlanan kavramlardan biri de “görsel okuryazarlık” kavramıdır.
Görsel okuryazarl
ö
s
ık, görsel iletileri yaratma ve yorumlama sürecidir. Görselleri doğru okumak belirliğelerden etkilenmektedir. Bunlar; gelişlime ilişkin etkiler, kültürel etkiler ve görsel tercihler olarakınıflanabilir.
Ne amaçla olursa olsun, belirli bir kat
ılımcı grubuna yönelik yapılan bilgilendirme veya öğretme amaçlı
etkinli
görsel materyaller yaratmam
Sunum program
yaratman
esnek bir
ğe sunu diyoruz. Sunum programları, bu sunuları daha etkili, verimli ve çekici kılmak amacıylaıza olanak sağlayan programlardır.ı, tek bir sunu dosyası içinde slaytlar, konuşmacı notları, dinleyici notları ve anahatızı sağlayan bir yapıyı içerir. Bu yapı içinde metinler, grafikler, resimler ve diğer nesnelerle dahaşekilde çalışılabilir, belirli efektlerle donatılmış, etkili ve çekici sunumlar hazırlayabilirsiniz.
Sunum program
de
sunuyu aç seçenekleridir.
ını başlattığınızda Başlangıç iletişlim kutusu ekrana gelir. Bu iletişlim kutusunda sizeğişlik seçenekler verilmektedir. Bunlar; Akıllı içerik sihirbazı, Tasarım şablonu, Boş sunu ve var olan
Ba
1. Ak
olu
profesyonel bir sunuya dönü
şlangıç iletişlim kutusu.ıllı içerik sihirbazı size sununuzun başlığı ve bilgileri hakkında sorular sorarak, yeni bir sunuşturmanızı sağlar. Var olan seçenekler arasından bir sunu biçimi ve türü seçtiğinizde, içeriğiniziştürmenizi sağlayacak bir anahat sunar.
2. Tasar
bir sunuyu bu
ım şablonu önceden belirlenmiş slayt renkleri ve metin biçimleri olan bir şablon seçmenizi ve yenişablonun özelikleriyle oluşturmanızı sağlar.
3. Bo
seçenekler aras
ş sunu seçeneği, yeni bir boş sunu yaratır. Size verilen, önceden tasarlanmış ve farklı düzenlerde olanından birini seçerek sununuzu yaratmanızı sağlar.
4. Var olan sunuyu aç seçene
ği, daha önceden yaratılan veya üzerinde çalışan bir sunuyu açmanızı sağlar.
Sunu Penceresi
Sunu penceresi
metin, şekil, grafik, renk ve nesnelerin üzerine yerleştirildiği boş sunu slayt’ıdır.
Sunum program
içermektedir.
ve slayt gösterisi bölümüdür. Bu seçeneklere ekran
ı, sunuyu yaratmak, düzenlemek ve görüntülemek için beş görünüm seçeneğiBunlar; normal görünüm, slayt görünümü, anahat görünümü, slayt sıralayıcısı görünümüın sol alt bölümünden ulaşabilirsiniz.
Normal görünüm varsay
normal görünümde kar
olarak bahsedildi
ılan görünümdür. Başka bir deyişle, sunum programını başlattığınızda ilk ekranşınıza gelir. Ekrana gelen bu ilk slayttan daha önceki bölümlerde sunu penceresiğini hatırlayınız.
Normal görünüm;
bunlar
çal
yazd
sayfadaki notlar
anahat, slayt ve notlar bölümlerinden oluşur. Anahat bölümünde slayt ballıkları veın yanında slayt simgeleri yer alır. Slayt bölümü görselleri düzenleyeceğimiz, yani üzerindeışacağımız slaytı görüntüler. Notlar bölümü konuşmacı notlarının yazıldığı yerdir. Notlar bölümüneığınız notları elektronik sunum sırasında göremezsiniz. Ancak yaratılan sunuyu yazdırdığınızda, buı ilgili slaytın altında görmeniz mümkündür.
Slayt görünümü,
slayt bölümünü tüm ekranı kaplayacak şekilde görüntüler.
Anahat bölümü,
daha dar bir alanda gösterilir, sunum programının menüleri ve diğer araçlar ekrandadır.
| | | | |
